-
PrEP (Temas Öncesi Profilaksi – TÖP) Nedir?
PrEP, İngilizce “Pre-Exposure Prophylaxis” teriminin kısaltmasıdır ve HIV bulaşma riskini azaltmak için cinsel temas öncesinde veya riskli durumlar öncesinde uygulanan bir korunma yöntemidir. PrEP, özellikle HIV’e maruz kalma riski yüksek bireyler için etkili bir önlem sağlar. Düzenli olarak alındığında, HIV bulaşma riskini büyük ölçüde azaltır ve HIV’in yayılmasını önlemeye yardımcı olur.
PrEP Nasıl Çalışır?
PrEP, HIV tedavisinde kullanılan belirli antiretroviral ilaçların (genellikle bir kombinasyon) düzenli olarak alınmasıyla uygulanır. Bu ilaçlar:
- HIV ile karşılaşma durumunda virüsün vücuda yerleşmesini ve çoğalmasını engeller.
- Etkinliği, vücutta yeterli ilaç seviyesinin sağlanmasıyla artar.
PrEP Nasıl Çalışır?
PrEP, HIV tedavisinde kullanılan belirli antiretroviral ilaçların (genellikle bir kombinasyon) düzenli olarak alınmasıyla uygulanır. Bu ilaçlar:
- HIV ile karşılaşma durumunda virüsün vücuda yerleşmesini ve çoğalmasını engeller.
- Etkinliği, vücutta yeterli ilaç seviyesinin sağlanmasıyla artar.
PrEP’in çalışma prensibi, basit bir ifadeyle, virüsle karşılaşılmadan önce bağışıklık sisteminde yeterli savunmayı oluşturmaktır.
PrEP’in Etkinliği
Yapılan araştırmalar, PrEP’in düzenli ve doğru şekilde kullanıldığında oldukça etkili olduğunu göstermiştir:
- Cinsel yolla HIV bulaşını %99’a kadar önler.
- İğne paylaşımı gibi kan yoluyla bulaşmalarda %70 oranında koruma sağlar.
Ancak PrEP, yalnızca HIV’e karşı koruma sağlar. Diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklara (CYBH) karşı etkili değildir. Bu nedenle, PrEP kullanırken bile kondom gibi ek korunma yöntemlerinin kullanılması önerilir.
PrEP Kimler İçin Uygundur?
PrEP, HIV ile karşılaşma riski yüksek bireyler için önerilir. Bu gruplar arasında:
- HIV pozitif bir partnerle ilişkisi olan kişiler,
- Birden fazla partnerle korunmasız cinsel ilişkiye girenler,
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar için yüksek risk altında olanlar,
- Uyuşturucu enjekte eden ve iğne paylaşımı yapan bireyler yer alır.
PrEP’in Kullanımı
-
Hekim Onayı ve Testler:
PrEP kullanmaya başlamadan önce bir enfeksiyon hastalıkları uzmanına danışmanız ve HIV testi yaptırmanız gerekir. HIV pozitif olan kişiler için PrEP uygun değildir. -
Düzenli Kullanım:
- PrEP, genellikle günlük olarak alınır. Reçete edilen şekilde düzenli alınması, etkinliğin korunması için şarttır.
- Aralıklı veya düzensiz kullanım, koruma etkisini azaltabilir.
-
Rutin Kontroller:
PrEP kullanımı sırasında düzenli doktor ziyaretleri yaparak HIV, böbrek fonksiyonları ve diğer sağlık durumlarınızı kontrol ettirmeniz gerekir.
PrEP Türkiye’de Uygulanabiliyor mu?
Türkiye’de resmi bir PrEP programı bulunmamaktadır.
- Devlet desteği: Türkiye’de PrEP ilaçlarının sağlık sistemi tarafından karşılanması şu anda mümkün değildir.
- Kendi bütçenizle kullanım: Bazı bireyler, ilaçları yurt dışından veya özel yollarla temin ederek kendi bütçelerinden karşılamakta ve düzenli olarak kullanmaktadır.
PrEP kullanmayı düşünen bireyler:
- PrEP tedavisine başlamadan önce bir enfeksiyon hastalıkları uzmanına danışmalı,
- Düzenli tıbbi kontrollerle sağlık durumlarını takip ettirmelidir.
PrEP Kullanımının Avantajları
-
Yüksek Etkinlik:
PrEP, HIV’e karşı koruma sağlamak için en etkili yöntemlerden biridir. -
Bağımsızlık:
PrEP, partnerin HIV durumu veya korunma yöntemleri üzerindeki belirsizliklerden bağımsız olarak bireysel koruma sağlar. -
Cinsel Sağlık Farkındalığı:
PrEP kullanan bireyler, düzenli testler ve doktor kontrolleri sayesinde genel sağlık durumlarını daha yakından takip edebilir.
PrEP Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
HIV Testi:
PrEP’e başlamadan önce HIV negatif olduğunuzdan emin olun. PrEP, HIV pozitif kişiler için uygun değildir. -
Doğru ve Düzenli Kullanım:
PrEP’i reçete edildiği şekilde kullanmak, etkinliğin korunması için hayati öneme sahiptir. -
Ek Koruma Yöntemleri:
PrEP, HIV’e karşı koruma sağlasa da diğer CYBH’lere karşı koruma sağlamaz. Bu nedenle, kondom kullanımı gibi ek önlemleri bırakmamalısınız. -
Uzman Görüşü Alın:
Sağlık durumunuzu düzenli kontrol ettirmek ve PrEP’i güvenle kullanmak için bir enfeksiyon hastalıkları uzmanıyla iletişimde olun.
Özet
PrEP, HIV bulaşma riskini azaltmak için kullanılan etkili bir korunma yöntemidir.
- HIV bulaşma riskini %90-99 oranında azaltır.
- Günlük ve düzenli kullanım gerektirir.
- Türkiye’de resmi bir PrEP programı bulunmasa da, bireyler kendi bütçeleriyle bu ilaçlara erişebilir ve kullanabilir.
Unutmayın: HIV’den korunmak, doğru bilgiye erişim ve uygun yöntemlerin düzenli uygulanmasıyla mümkün olur. Eğer PrEP kullanmayı düşünüyorsanız, bir sağlık uzmanına danışarak doğru adımları atabilirsiniz.
-
0 Yanıt
Üzgünüz, bu tartışmada cevap bulunamadı.