-
HIV’i kesin önleme nasıl olur?
HIV’in bulaşmasını kesin olarak önlemek, etkili yöntemlerin doğru şekilde uygulanmasına bağlıdır. Modern tıp ve cinsel sağlık yöntemleri sayesinde HIV bulaşma riski neredeyse sıfıra indirilebilir.
Ancak bunun için bilgi sahibi olmak, uygun korunma yöntemlerini kullanmak ve bunlara düzenli olarak uymak gereklidir.
HIV Bulaşmasını Önleyen Yöntemler
-
Temas Öncesi Profilaksi (TÖP/PrEP):
- PrEP, HIV negatif bireylerin, HIV pozitif biriyle cinsel temasa geçmeden önce aldıkları bir ilaç tedavisidir.
- Düzenli olarak kullanıldığında, cinsel yolla bulaşma riskini %99, iğne paylaşımı yoluyla bulaşmayı ise %74 oranında azaltır.
- PrEP, özellikle HIV riski yüksek gruplar için önerilir ve düzenli bir şekilde alınmalıdır.
-
Kondom (Prezervatif) Kullanımı:
- Kondomlar, HIV başta olmak üzere birçok cinsel yolla bulaşan enfeksiyondan (CYBE) koruma sağlar.
- Doğru ve düzenli kondom kullanımı, vajinal ve anal ilişki sırasında HIV bulaşma riskini %98 oranında azaltır.
-
HIV İlaç Tedavisi (ART) ve B=B (Belirlenemeyen = Bulaştırmayan):
- HIV pozitif bireyler, düzenli antiretroviral tedavi (ART) aldığında ve viral yükleri belirlenemeyen seviyeye düştüğünde, HIV’i cinsel yolla bulaştırma riskleri sıfırdır.
- Bu durum, B=B (Belirlenemeyen = Bulaştırmayan) prensibiyle açıklanır ve uluslararası sağlık otoriteleri tarafından desteklenmektedir.
-
Temas Sonrası Profilaksi (PEP):
- Şüpheli bir temas (korunmasız cinsel ilişki, iğne batması vb.) sonrası alınan bir ilaç tedavisidir.
- PEP, temastan sonraki ilk 72 saat içinde başlanmalı ve 28 gün boyunca düzenli kullanılmalıdır.
-
Steril Ekipman Kullanımı:
- Dövme, piercing, cerrahi müdahale veya iğne kullanılan diğer işlemlerde, steril ekipmanların kullanılması zorunludur.
- Sağlık hizmetlerinde kullanılan tüm ekipmanlar, uluslararası sterilizasyon standartlarına uygun olmalıdır.
HIV Nasıl Bulaşabilir?
HIV bulaşma riskine yol açabilecek başlıca durumlar:
- Kondomsuz cinsel ilişki: Özellikle anal ve vajinal ilişki, HIV’in cinsel yolla bulaşmasında en yüksek riski taşır.
- Oral seks: HIV bulaşma riski düşük olsa da, ağızda yara veya kanama varsa bu risk artabilir.
- İğne paylaşımı: İlaç veya uyuşturucu enjekte eden bireylerin iğneleri paylaşması, yüksek risk taşır.
- Doğum ve emzirme: HIV pozitif bir anne, ilaç tedavisi almadığında bebeğine HIV bulaştırabilir.
- Organ ve kan nakli: HIV testi yapılmamış organ veya kan bağışlarında enfeksiyon riski olabilir (Türkiye’de bu süreçler HIV testi protokolleriyle kontrol altındadır).
HIV Bulaşmasını Önlemek İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Düzenli Test Yaptırın:
- Aktif bir cinsel yaşamınız varsa yılda en az bir, mümkünse iki kez HIV testi yaptırın.
- Partnerinizin HIV durumu hakkında açık bir iletişim kurun.
-
Doğru Korunma Yöntemleri Kullanın:
- Vajinal, anal ve oral ilişki sırasında kondom kullanın.
- PrEP veya PEP gibi koruyucu tedavilere ihtiyacınız olup olmadığını öğrenmek için bir sağlık uzmanına danışın.
-
Ekipmanların Steril Olmasına Özen Gösterin:
- Dövme, piercing gibi işlemlerde kullanılan malzemelerin tek kullanımlık veya steril olduğundan emin olun.
-
Hamilelik ve Emzirme:
- HIV pozitif anneler, düzenli ilaç tedavisiyle sağlıklı bir bebek dünyaya getirebilir. Ancak emzirme genellikle önerilmez.
Türkiye’de HIV ile İlgili Sağlık Standartları
- Türkiye’deki sağlık hizmetleri, kan ve organ bağışlarında HIV testi yapılmasını zorunlu kılar.
- Cerrahi işlemler ve diğer tıbbi müdahalelerde uluslararası sterilizasyon protokolleri uygulanır.
- HIV ile ilgili teşhis ve tedavi süreçleri, dünya standartlarına uygun şekilde yürütülmektedir.
Özet: HIV’den Korunmak Mümkün mü?
Evet, HIV bulaşma riski, doğru korunma yöntemleri ve tıbbi yaklaşımlar ile neredeyse sıfıra indirilebilir.
- PrEP, PEP, ART ve kondom kullanımı, en etkili korunma yöntemleridir.
- Düzenli test yaptırmak ve koruyucu tedbirleri doğru bir şekilde uygulamak, hem HIV bulaşma riskini azaltır hem de toplumda HIV farkındalığını artırır.
Unutmayın, HIV’den korunmak sizin elinizde. Doğru bilgi ve koruyucu yöntemlerle sağlığınızı güvence altına alabilirsiniz. 😊
-
-
2 Yanıt
-
Aids olmamak için kondom şart, kan temasından uzak durmak
-
Şu an için HIV’e karşı etkili bir aşı bulunmamaktadır; bu nedenle mevcut önleme stratejilerinin bilinçli ve düzenli uygulanması, HIV’in bulaşmasını önlemede en etkili yöntemdir.
Bu nedenle en çok bulaş olan cinsel temasda tek eşlilik ve kondom kullanımı oldukça önemlidir.